Een goede graadmeter voor mij zijn de gesprekken met de vrienden van het zaalvoetbalteam. Na afloop van de wedstrijd uiteraard. Vaak gaat het over waarom we net niet hebben gewonnen. Zelden gaat het gesprek over beleggen. Maar zo nu en dan steekt het de kop op. Denk dan aan de emissie van World Online of de campinghausse. En nu dan de Bitcoin. Het begint steevast met de succesverhalen. Over zwagers of vrienden waarvan het huis nu hypotheekvrij is of die kunnen stoppen met werken. Want uiteindelijk blijkt dat een grote drijfveer om over beleggen na te denken.
De enorme koersontwikkeling werkt als een magneet op nieuwe beleggers en goudzoekers. Je wilt de volgende koerssprong namelijk niet missen. Van de werkelijke waarde heb ik eigenlijk geen flauw idee. Want hoe bereken je de reële waarde? De kenner bij uitstek van het bepalen van een werkelijke waarde is natuurlijk ‘good old’ Warren Buffett. De superbelegger waarschuwt al sinds 2014 dat de Bitcoin zelf geen waarde heeft. Hij begrijpt het doel en de voordelen, zoals het snel en anoniem overmaken van geld, maar ziet daar de waarde niet van in. ‘Een cheque heeft dezelfde voordelen, maar daarvoor ga je toch ook geen 15.000 dollar betalen’? Aldus goeroe Buffett.
Gelukkig heeft hij het niet altijd bij het rechte eind. In 2012 investeerde hij liever niet in Google of Apple. Gewoonweg omdat hij niet wist hoe de waarde van deze bedrijven in te schatten. Begin 2017 was Apple het op één na grootste belang in zijn portefeuille. Dus wie weet hoe zijn portefeuille er over een jaar of vijf uitziet.
Niet alleen hoe je de waarde moet bepalen van de crypto-currencies (want ja, er is zeker meer dan de Bitcoin, zoals de IOTA of Ripple) is onduidelijk. Er zijn meer aspecten die vragen oproepen. Zoals voor wie een investering geschikt is. De AFM vreest voor de onervaren belegger en benadrukte onlangs dat de beleggingsondernemingen verplicht zijn om te wijzen op de risico’s van de cryptomunt. Dit vanuit hun zorgplicht. Het lijkt er op dat de toezichthouder niet een enorme fan is gezien het welgemeende advies om de 13e maand niet in het nieuwe wondermiddel te investeren.
Duurzaam?
Andere vragen gaan bijvoorbeeld over het veilig bewaren (zonder dat hackers er aan kunnen komen). Zelf kreeg ik de vraag hoe duurzaam de cryptomunten zijn. Wat opvalt vanuit de duurzaamheidsbril, is het enorme energieverbruik dat gepaard gaat met een transactie. Dat komt door de ‘miners’. Dit zijn mensen of bedrijven die speciale computers inzetten voor ingewikkelde berekeningen die veilige Bitcointransacties mogelijk maken. Wie als eerste de volgende ingewikkelde berekening oplost, ontvangt als beloning nu 12,5 bitcoin, op dit moment zo'n 150.000 euro. Wereldwijd gebeurt dat ongeveer elke tien minuten. De grote beloning voor de ‘winnaars’ trekt meer mensen aan die het werk willen gaan doen. En dat betekent meer servers die staan te draaien en die daarmee enorme hoeveelheden energie verbruiken. De hoeveelheid verbruikte energie wordt bijgehouden in een index.
Deze Bitcoin Energy Consumption Index laat zien dat de Bitcoins in de loop van tijd steeds meer energie verbruiken: momenteel is er een geschat verbruik van ruim 32,3 TWh per jaar. Ter vergelijking, Denemarken verbruikt 33 TWh per jaar. Per transactie wordt nu naar schatting 250 KWh gebruikt, bijna net zo hoog als het gemiddelde elektriciteitsverbruik van een Nederlands huishouden (275 KWh). En per transactie duizenden keren meer energie-intensief dan bijvoorbeeld een credit card transactie.
De markt voor Bitcoins staat nog in de kinderschoenen. Toezicht, regulering, veiligheid en betrouwbaarheid moet zich allemaal nog gaan bewijzen. Net als de stabiliteit van de huidige waardering. De conclusie van Warren Buffet dat crypto-currency volledig waardeloos zijn, is veel te vroeg. Tot de werkelijke (toegevoegde) waarde duidelijk is hebben we met het voetbalteam in ieder geval een leuk gespreksonderwerp.
Dennis van der Putten is hoofd verantwoord beleggen bij Actiam, voorheen SNS Asset Management.